پر فشاری خون زمانی رخ می دهد که خون شما با نیرویی بیشتر از آنچه سالم، تلقی می شود از رگ های خونی عبور کند. هنگامی که فشار خون بالا باشد، به مرور زمان می تواند به دیواره شریان ها و رگ های خونی آسیب برساند. این آسیب ممکن است منجر به عوارض خطرناک و در صورت عدم درمان، منجر به مرگ شود. فشار خون بالا می تواند خطرناک‌تر از بیماری قلبی باشد. فشار خون بالا می تواند سالها قبل از بروز علائم خود به بدن آسیب برساند. اگر فشار خون بالا کنترل نشود می تواند منجر به ناتوانی، کیفیت پایین زندگی یا حتی حمله قلبی یا سکته مرگ بار گردد. درمان و تغییر سبک زندگی می تواند به کنترل فشار خون بالا کمک کند. فشار خون با فشار سیستولیک بر دیاستولیک اندازه گیری می شود. سیستولیک به فشار زمانی که قلب در حال تپش است و دیاستولیک به فشار زمانی که قلب بین ضربان ها استراحت می کند، اشاره دارد. فشار خون بالا هیچ گونه علائمی ندارد، تا زمانی که عوارض آن دیده شود. برای آشنایی بیشتر با علائم این بیماری و راه تشخیص و درمان آن، با ما دراین مقاله در سایت بهار زندگی همراه باشید.
چگونه متوجه فشار خون بالا شویم؟
دوعدد نشان دهنده فشارخون شما هستند. فشار سیستولیک (عدد بالا) که نشان دهنده فشار در شریان های شما در هنگام ضربان قلب و پمپاژ خون است. فشار دیاستولیک (عدد پایین) نشان دهنده فشار موجود در شریان های شما بین ضربان قلب است.
اندازه گیری فشار خون برای بزرگسالان به پنج دسته تقسیم می شود:
- سالم: اندازه گیری فشار خون سالم کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه است.
- افزایش یافته: عدد سیستولیک بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه و عدد دیاستولیک کمتر از 80 میلی‌متر جیوه است.
- مرحله 1 فشار خون بالا: عدد سیستولیک بین 130 تا139 میلی‌متر جیوه یا عدد دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی‌متر جیوه است.
- مرحله 2 پر فشاری خون: عدد سیستولیک 140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر و یا عدد دیاستولیک 90 میلی‌متر جیوه یا بیشتر است.
- بحران فشار خون: عدد سیستولیک بیش از 180 میلی‌متر جیوه یا عدد دیاستولیک بیش از 120 میلی‌متر جیوه است. فشار خون در این محدوده نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر علائمی مانند درد قفسه سینه، سر درد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی در زمانی که فشار خون به این میزان بالا است رخ دهد، باید تحت مراقبت های اورژانسی قرار گیرد.
مضرات و اثرات خطرناک فشار خون بالا بر بدن
مواردی که در ادامه نام بردیم از مضرات فشار خون بالا است که باید قبل از بروز هر کدام اقدام کنیم:
1. آسیب به عروق
آسیب ناشی از فشار خون بالا، کم کم شروع می شود و در طول زمان بیشتر می گردد. هر چه دیرتر تشخیص داده شود یا کنترل نشود، خطرات بعدی جدی تر خواهد بود. رگ های خونی و شریان های اصلی شما، خون را در سراسر بدن حمل می کنند و آن را به تمام اندام های حیاتی بدن می رسانند. وقتی خون با فشار حرکت می کند باعث آسیب رساندن به دیواره شریان می شود. فشار خون بالا به تدریج فشار خونی را که در رگ ها جریان می یابد افزایش می دهد. فشار خون بالا ممکن است باعث آسیب هایی گردد که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
2. آسیب به شریان ها و باریک کردن آن ها
فشار خون بالا می تواند به سلول های پوشش داخلی رگ ها آسیب برساند. زمانی که چربی های غذا وارد جریان خون می شوند، می توانند در شریان های آسیب دیده جمع شوند. در نتیجه، دیواره های سرخرگ کمتر کشسان می شوند و جریان خون را در سراسر بدن محدود می کنند. فشار خون در حال حرکت از طریق قسمتی از شریان که ضعیف است می تواند باعث بزرگ شدن بخشی از دیواره آن و تشکیل برآمدگی (آنوریسم) گردد. یک آنوریسم می تواند پاره شود و باعث خونریزی داخلی تهدید کننده گردد. آنوریسم ها می توانند در هر شریانی به وجود آیند، اما در بزرگترین شریان بدن (آئورت) شایع ترند.
3. آسیب به قلب
فشار خون بالا می تواند باعث بسیاری از مشکلات قلبی شود، از جمله:
بیماری عروق کرونر: فشار خون بالایی که باعث باریک شدن شریان های خون می شوند، در تامین خون به قلب مشکل دارند. جریان خون بسیار کم به قلب می تواند منجر به درد قفسه سینه (آنژین)، ریتم نا منظم قلب (آریتمی) یا حمله قلبی شود.
بزرگ شدن بطن چپ قلب: فشار خون بالا قلب را مجبور می کند تا برای پمپاژ خون به بقیه بدن سخت‌تر کار کند. این موضوع باعث ضخیم شدن محفظه پایین سمت چپ قلب می شود. ضخیم شدن بطن چپ خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی را به دنبال دارد.
نارسایی قلبی: با گذشت زمان، فشار بر روی قلب به علت فشار خون بالا می تواند عضلات قلب را ضعیف کرده و باعث نارسایی قلبی شود.
4. آسیب به سیستم اسکلتی
فشار خون بالا باعث ادرار زیاد و در نتیجه از دست دادن کلسیم بدن می شود. این عامل باعث تحلیل استخوانها و پوکی استخوان می شود.
5. آسیب به دستگاه تنفسی
شریان های ریه نیز مانند مغز و قلب ممکن است آسیب ببینند و مسدود شوند. وقتی سرخرگی که خون را به ریه های شما می رساند مسدود شود، به آن آمبولی ریه می گویند. که بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.
تحقیقات نشان داده که آپنه خواب با فشار خون بالا ارتباط نزدیکی دارد، زیرا افرادی که مبتلا به آپنه خواب هستند فشار خون بالایی نیز دارند.
6. آسیب به مغز
مغز اصولا برای عملکرد صحیح خود به یک منبع خون مغذی احتیاج دارد. در این میان فشار خون بالا ممکن است آسیب هایی به آن وارد نماید از جمله:
7. حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
TIA که گاهی سکته کوچک نامیده می شود، یک اختلال کوتاه و موقت در خون رسانی به مغز است. سخت شدن شریان ها یا لخته های خون ناشی از فشار خون بالا می تواند باعث این بیماری گردد.
8. سکته
سکته زمانی اتفاق می افتد که بخشی از مغز اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نم کند و باعث مرگ سلول های مغزی می شود. رگ های خونی آسیب دیده در اثر فشار خون بالا می توانند باریک شوند، پاره شوند و یا نشت کنند. فشار خون بالا همچنین باعث ایجاد لخته های خون در شریان های منتهی به مغز شود که جریان خون را قطع کرده و باعث سکته می گردد.
9. زوال عقل (دمانس)
باریک یا مسدود شدن شریان ها می تواند جریان خون به مغز را محدود کند و منجر به نوع خاصی از زوال عقل گردد. سکته مغزی که جریان خون به مغز را قطع می کند نیز می تواند باعث زوال عقل شود.
10. اختلال شناختی خفیف
این مشکل یک مرحله گذار، بین تغییرات درک و حافظه است که معمولا با افزایش سن و مشکلات جدی تر ناشی از زوال عقل به وجود می آید. مطالعات نشان می دهد که فشار خون بالا می تواند منجر به اختلال شناختی خفیف شود.
11. آسیب به کلیه ها
کلیه ها برای فیلتر کردن مایعات و مواد زائد اضافی از خون، احتیاج به رگ های خونی سالم دارند. فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی در کلیه ها آسیب برساند و در این میان دیابت نیز می تواند آسیب را بدتر کند. فشار خون بالا یکی از دلایل اصلی نارسایی کلیه است. افراد مبتلا به نارسایی کلیه دیگر توانایی حذف مواد زائد از بدن خود را ندارند و به دیالیز یا پیوند احتیاج پیدا می کنند.
12. آسیب به چشم
فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی ظریفی که خون را به چشم ها می رسانند، آسیب برساند و باعث ایجاد موارد زیر شود:
13. آسیب به عروق خونی در شبکیه چشم (رتینوپاتی)
فشار خون بالا باعث آسیب به رگ های خونی در بافت حساس به نور در پشت چشم یعنی شبکیه، می تواند منجر به خونریزی در چشم، تاری دید و از دست دادن کامل بینایی شود.
14. تجمع مایع در زیر شبکیه چشم (کوروئیدوپات)
تجمع مایع در زیر شبکیه، باعث تحریف دید و یا حتی منجر به زخم شدن گردد که باعث مختل شدن بینایی می گردد.
15. آسیب عصبی (نوروپاتی)
مسدود شدن جریان خون می تواند به عصب بینایی آسیب برساند و منجر به خونریزی در داخل چشم یا از دست دادن بینایی شود.
16. اختلال عملکرد جنسی
اختلال نعوظ در مردان با رسیدن به 50 سالگی به طور فزاینده ای رایج می شود. اما مردان مبتلا به فشار خون بالا حتی بیشتر احتمال دارد که اختلال نعوظ را تجربه کنند.
فشار خون بالای اورژانسی
فشار خون یک بیماری مزمن است که در طول سال ها باعث آسیب می شود. اما گاهی اوقات فشار خون آنقدر سریع بالا می رود که به یک اورژانس پزشکی تبدیل می شود که نیاز به درمان فوری دارد، در این شرایط فشار خون بالا می تواند مشکلات زیر را به‌وجود آورد:
- نابینایی
- درد قفسه سینه
- حمله قلبی
- از دست دادن حافظه، تغییرات شخصیتی، مشکل در تمرکز، تحریک پذیری یا کاهش تدریجی هوشیاری
- آسیب شدید به شریان اصلی بدن (پارگی آئورت)
- سکته
- اختلال در پمپاژ ناگهانی قلب، منجر به ذخیره مایع در ریه ها
- از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه
پرفشاری خون به آرامی در مدت زمان طولانی بدون علائم قابل توجه، آسیب ایجاد می کند. به همین دلیل است که رعایت عادات سالم مانند ورزش منظم و رژیم غذایی کم قند، نمک و چربی های ناسالم بسیار مهم است. همچنین باید فشار خون خود را چک کنید و اعداد آن را بدانید. فشار خون قابل مدیریت است و آگاهی از فشار خون بالا می تواند به شما و پزشکتان کمک کند تا آن را بهتر کنترل کنید. سعی کنید دستگاه فشارسنج در منزل داشته باشید تا بتوانید در موقع لزوم از آن استفاده نمایید.
برای مطالعه بیشتر:
