دلایل اضطراب گاه مشخص و گاه پنهان است. چه خوب است در ابتدا عوامل مختلف استرس زا را شناسایی کنیم و سپس به دنبال درمان باشیم. درمان بدون پیدا کردن ریشه مشکل، بی فایده است. در این مقاله در سایت بهار زندگی با ما همراه باشید.
استرس چیست؟
استرس یکی از اصلی ترین علائم بسیاری از بیماری های اعصاب و روان است. معمولا زمانی دچار نگرانی و اضطراب می شویم که با اتفاقات و چالش های جدید در زندگی مواجه می شویم. همچنین زمانی که احساس می کنیم مسئله ای ما را تهدید می کند و یا نمی توانیم کنترلی بر شرایط داشته باشیم.، دچار استرس می شویم. موارد دیگری که در ما ایجاد نگرانی می کنند، می توانند حوادث و مسائلی باشند که انتظار وقوع آنها را نداریم.
یکی از مهمترین دلایل اضطراب، استرس های شغلی است. ما بیشتر زمان خود را در محل کار می گذرانیم. فشارهای کاری زیاد، زمان کاری طولانی و یا وجود سیستم کاری بسیار دشوار و دقیق، سبب شده تا انرژی زیادی از افراد گرفته شود و دچار استرس و اضطراب گردند. یکی دیگر از علل بوجود آمدن استرس و اضطراب در افراد، بخصوص در بانوان، راضی نبودن از ظاهر خود می باشد. در واقع این موارد سبب می شود که شخص اعتماد به نفس پایین تری داشته باشد و در نتیجه تصویر خوبی از خود در ذهن نداشته باشند و دچار استرس و اضطراب شوند.
مشکلات اجتماعی، مهمترین علت اضطراب
بررسی ها نشان می دهد که عوامل اجتماعی از مهمترین دلایل اضطراب محسوب می شوند. هر شخصی آمال و آرزوهایی دارد که اگر به آنها دست نیابد دچار استرس می شود. طرد شدن توسط جامعه، عدم رعایت حقوق شهروندی، نبود امکانات اجتماعی و یا تبعیض جنسیتی از موارد مهم محسوب می شود. اگر دلایل اضطراب را بررسی کنید، متوجه می شوید که بسیاری از افراد، مدام در حال رقابت هستند. رقابت با دیگران، رقابت با دوستان و نزدیکان و حتی رقابت با خودشان. کسانی که قصد دارند راه ده ساله را یک شبه طی کنند؛ درگیر استرس و اضطراب خواهند بود. به طور کلی اگر شخص بیش از ظرفیت و توان خود انتظلر داشته باشد، به نتیجه مطلوب نمی رسد و این موضوع در ذهن او استرس آور خواهد بود.
دلایل استرس و اضطراب ناگهانی
زندگی دستخوش تغییرات زیادی است. ورشکستگی، جابجایی خانه، از دست دادن شغل، فوت عزیزان، تصادف و یا هر حادثه خاص، هر یک می تواند دلیل مهمی برای استرس محسوب شود. همچنین صحبت های دیگران در مورد شخص نیز می تواند استرس زا باشد.
دلایل اضطراب و استرس گاهی به شکل دیگری ظاهر می شود. برخی از افراد همیشه این تصور را دارند که ممکن است دچار بیماری سخت و لاعلاجی بشوند. در واقع شخص با یک نگرانی دائمی همراه است و مدام درگیر اضطراب و استرس خواهد شد. مشکلات مالی نیز بخشی از علت استرس و اضطراب شدید محسوب می گردد. گاهی شخص مجبور می شود که وام با مبلغ بالا درخواست نماید. و استرس باز پرداخت آن باعث بروز اختلالات فکری و رفتاری می شود. در حقیقت نا امنی مالی سبب می شود که افراد نتوانند تصمیم گیری درستی روی زندگی خود داشته باشند.
بسیاری از مردم از محرک های خود آگاه نیستند، و در نهایت به این نتیجه می رسند که استرس آنها بدون دلیل رخ می دهد. بدن انسان دارای یک سیستم جنگ و گریز است که هر گاه با عامل خطرآفرین و تهدید کننده ای رو به رو گردد باعث فعال سازی سیستم سمپاتیک در مغز می شود. در افراد مبتلا به پانیک و اختلالات اضطرابی؛ محرک هایی نظیر صحبت کردن در جمع و یا حضور در یک مراسم که شاید برای بسیاری از افراد عادی باشد برای آنها همراه با ترس و استرس می باشد.
در چه شرایطی اضطراب و استرس به عنوان یک اختلال واقعی محسوب می شوند؟
جواب این سوال را پزشک متخصص می تواند تعیین کند اما نشانه ها و علائم می تواند به یافتن این پاسخ کمک کند، این علائم عبارتند از:
1.در آن واحد در مورد بسیاری از مسائل نگران هستید و هراز گاهی از یک مشکل به مشکل دیگر می پردازید.
2.تشویش و اضطراب بیش از 6 ماه به طول انجامیده باشد.
3.احساس ناتوانی در کنترل ترس به طوری که کاملا تسلیم ترس هستید.
4.بی قراری و زودرنجی زیاد
5.خستگی و بی رمقی مفرط
6.دشوار شدن تمرکز و پاک کردن ذهن از مشغله های فکری
7.گرفتگی عضلانی و درد های عمومی بدن
8.اختلال در خواب و یا کیفیت خواب نا مناسب
استرس بی دلیل حاد
این نوع استرس بسیار شایع بوده و در مورد مسائلی که در حال حاضر در جریان است و یا در مورد یک رویداد در آینده نزدیک بروز می کند. مثلا یک دانشجو با نزدیک شدن به روز دفاع پایان نامه دچار استرس شود اما پس از اتمام جلسه دفاع، استرس او برطرف شده وبه حالت عادی خود باز می گردد. استرس های حاد معمولا در مورد مسائل جدید رخ می دهد و راه حل آشکاری برای پایان یافتن آن ها وجود دارد. این نوع استرس معمولا عوارض جسمانی و ذهنی چندانی به دنبال ندارد، چرا که بدن از آمادگی دفاعی لازم برخوردار است. البته بسته به شدت استرس ممکن است عوارض کوتاه مدت مثل سر درد و به هم ریختن روده و معده دیده شود.
استرس حاد اپیزودیک
این نوع استرس در صورت تجرب مکرر عامل استرس زا و یا در پی نگرانی از یک رویداد منفی ایجاد می شود. این نوع استرس اغلب در افرادی مشاهده می شود که خود را انسان های مضطرب، تحریک پذیر و کوتاه مزاج می بینند. این افراد در شرایط استرس زا احساس غرق شدگی و نگرانی می کنند. این نوع از استرس می تواند در رویدادهایی مانند سخنرانی های منظم در محل کار، قرار ملاقات های مکرر با پزشک و جلسات بحث در مورد طلاق، خود را نشان دهد. علائم استرس حاد اپیزودیک عبارتند از:
- احساس تحریک پذیری و عصبانیت
- بیمار قلبی
- سردرد های مکرر
- وحشت زدگی
- فشار خون بالا
- افزایش ضربان قلب
- سوء هاضمه
- درد و گرفتگی عضلات و غیره
برای کنترل این نوع از استرس باید به متخصص مراجعه کنید. به هیچ عنوان برای خود دارو تجویز نکنید. استفاده سرخود از داروها عواقب خطرناکی دارد.
استرس بی دلیل مزمن
این نوع استرس بلند مدت بوده و عوارض جسمی و ذهنی بیشتری به دنبال دارد. مشکلات مالی، اختلافات خانوادگی و محیط کار پر تنش نمونه هایی از استرس های مزمن هستند. در چنین شرایطی فرد راه حل مشخص و شفافی برای برطرف کردن مسائل در دسترس نمی بیند. در این روند ناسالم، سطح هورمون های اضطرابی خون همچون کورتیزول، به صورت طولانی مدت افزایش می یابد و پیامدهای زیر را به دنبال دارد.
1.بیماری های قلبی و عروقی
2.اختلالات تنفسی
3.اختلالات خواب
4.کاهش توان سیستم ایمنی
5.تاثیر منفی بر قدرت باروری
6.دیابت نوع 2
7.افزایش فشار خون
با مزمن شدن این حالت و خو گرفتن شخص به اضطراب، ویژگی های نا مطلوب مثل سرخوردگی و نا امیدی در شخصیت وی نهادینه می شود. چنین روندی در صورتی که درمان نشود و یا فرد به درمان آن رغبتی نشان ندهد، عواقب جدی مانند مرتکب شدن اعمال مجرمانه، بروز بیماری های قلبی و اقدام به خودکشی را به دنبال دارد.
اختلال اضطرابی
در این اختلال ذهنی، فرد در موقعیت های خاصی واکنش های غیر منطقی و متوهم گونه بروز می دهد و علائمی مانند تپش قلب و تعریق زیاد ظاهر می شود. در فرد دچار این اختلال همواره افکار منفی و ترس در پس زمینه ذهن وی پرسه می زنند و مشکلات زیر را پدید می آورند:
1.کاهش قابل توجه عملکرد و بازدهی افراد
2.واکنش بیش از حد نسبت به شرایط استرس زا
3.عدم تسلط بر هیجانات در مواجه با شرایط استرس زا
انواع اختلال اضطرابی
اختلال اضطرابی، خود بر حسب علائم به چهار دسته تقسیم می شوند:
1.اختلال اضطرابی فراگیر
2.پانیک
3.فوبیا
4.اختلال اضطراب جدایی
یکی از مواردی که فرد بی دلیل و بدون محرک خاصی دچار استرس می شود، مربوط به اختلال اضطرابی فراگیر است. در این شرایط فرد در بیشتر روزهای هفته در مورد مسائل کاری، روابط و یا سلامت خود و اطرافیان دلهره و آشوبی در خود احساس می کند. علائم این نوع اختلال شامل دشوار شدن تمرکز و اختلالات خواب است. این مشکل ذهنی معمولا از نوجوانی و بلوغ نمایان می شود.
علائم اختلال اضطرابی چیست؟
- دست های سرد و عرق کرده
- خشکی دهان
- تپش قلب
- تهوع
- بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست و پا
- گرفتگی عضلانی
- تنگی نفس
علائم ذهنی شامل موارد زیر است:
- احساس ترس شدید
- کابوس های شبانه
- تداعی مکرر حوادث تلخ گذشته
- افکار غیر قابل کنترل و منفی
چرا باید اختلالات اضطرابی را کنترل کنیم؟
وقتی بدن برای طولانی مدت دچار حملات اضطرابی باشد، بیمار از نظر جسمی، اجتماعی و روحی دچار مشکل می شود. عوارضی که هورمونهای کورتیزول و آدرنالین به جا می گذارند، در کنار عوارض دیگر، باعث می شود تا بیمار یک زندگی عادی نداشته باشد و متاسفانه درک این موضوع برای اطرافیان کمی سخت است که چرا فردی مدام اضطراب و استرس دارد و یا در مواردی رفتار اجتماعی مناسبی ندارد. بنابراین مدیریت و کنترل این اضطراب بسیار مهم است و بیمار باید درمان شود.
همکاری خود فرد در مدیریت این اختلالات بسیار مهم است. گاها می بینیم که بیمار به شرایط خود، خو گرفته و نمی داند با گذشت زمان، احتمال گرفتاری ها و بیماری های جسمی افزایش می یابد. و گاهی هم به دلیل مقاومتی که از درون ذهنشان نسبت به احساسات خود دارند، اصل اضطراب خود را پنهان می کنند و این یک خطر مضاعف است.
روش های مقابله با اضطراب
برای مدیریت در خانه روشهایی وجود دارد که در مورد بیماران با استرس مزمن، باید با نظارت پزشک انجام گردد.
لایف استایل درست داشته باشید
شما می توانید با یک برنامه ریزی مناسب برای تغذیه و ورزش و همچنین تمرین های ساده، سطح کنترلتان را بر روی استرس و اضطراب خود افزایش دهید.
غذای سالم بخورید
رژیم غذایی سالم می تواند یک کنترل کننده عالی برای شما باشد. زمانی که بدن شما پر از تنش و خستگی است ناخودآگاه اضطراب شما را به سمت پر خوری و خوردن غذاهای چرب و شیرین می کشاند. قند و چربی در کنار این تنش ها بسیار خطرناک است. زنگ خطر بیماری های قلبی دقیقا همین جا خورده می شود. بهتر است در چنین مواقعی به سمت میوه ها، قهوه تلخ، عسل و مواردی از این قبیل بروید.
ورزش منظم داشته باشید
ورزش کردن به شکل درست، جریان خون را افزایش می دهد؛ اکسیژن بیشتری به بدن رسانیده می شود و روح تازه ای در شما دمیده می شود. اگر یک موسیقی پر انرژی به همراه رقص در برنامه روزانه قرا دهید قطعا نتیجه آن را در کنترل شرایط خودتان خواهید دید. تاثیر ورزش بر استرس بسیار چشمگیر است.
سیگار و تنباکو ممنوع
مواد مخدری که حاوی مواد محرک هستند، ممکن است علائم استرس را تشدید نمایند. استفاده منظم از کافئین، مواد مخدرمانند کوکائین و حتی الکل نیز می تواند علائم استرس و اضطراب را بدتر کند. داروهایی که می توانند علائم استرس را تشدید کنند عبارتند از: 1. داروهای تیروئید، 2. اسپری های آسم، 3. قرص های رژیمی
علاوه بر موارد بالا، برای مدیریت استرس خود باید خواب کافی داشته باشید، زمانی را برای تفریح در نظر بگیرید، روزانه احساسات خود را یادداشت کنید، تمرین تنفس عمیق داشته باشید، عواملی که باعث استرس شما می شوند را به خوبی بشناسید و سعی کنید با یک دوست هم صحبت شوید.
دریافت کمک های پزشکی_ روانشناسی
1.دریافت مشاوره روانشناسی درزمینه اضطراب
اگر احساس می کنید که قادر به کنار آمدن و غلبه بر استرس و اضطراب خود نیستید، پزشک ممکن است شما را به یک روانشناس معرفی کند. مشاور با استفاده از روان درمانی به شما کمک می کند تا بر استرس و اضطراب خود مسلط شوید. درمانگر همچنین ممکن است تکنیک های تمدد اعصاب را به شما آموزش داده و به شما کمک کند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.
2.رفتار درمانی شناختی
این یک روش محبوب و موثر برای مدیریت اضطراب است و به شما می آموزد که با شناخت افکار و رفتارهای اضطرابی خود، آنها را به افکار و رفتارهای مثبت تبدیل کنید.
3.مواجه سازی و حساسیت زدایی سیستماتیک
در این روش، شما به تدریج در معرض محرک های اضطراب قرار می گیرید تا بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید.
4.دارو درمانی
این روش می تواند به درمان اختلال اضطراب با تشخیص قطعی کمک کند. این داروها ممکن است شامل مهارکننده های بازجذب سروتونین انتخابی مانند سرترالین یا پاروکستین باشد. گاهی اوقات پزشکان از داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام و یا لورازپام استفاده می کنند، اما این روش ها به دلیل خطر وابستگی بیمار، عموما به صورت کوتاه مدت استفاده می شود.
مطالعه بیشتر
چرا زود جوش می آوریم؟ دلایل عصبانی شدن زود هنگام
بهترین دکتر متخصص پوست و مو تهران
