چرا زود جوش می آوریم؟ دلایل عصبانی شدن زود هنگام

خشم یکی از نیرومندترین احساسات ما است و ریشه آن ترس می باشد. خشم یک احساس کاملا طبیعی  است که همه موجودات به طور غریزی از آن برخوردارند. اگر یک حیوان بر اساس خشم خود کاری انجام دهد بر او ایرادی وارد نیست، اما اگر یک انسان بر خشم خود کنترل نداشته باشد و مدیریت نکند، باید گفت که این انسان هنوز تکامل نیافته است. خشم ممکن است ناشی از اخبار، یا واکنش شخصی تری مثلا در پی اختلافات با دوستان، خانواده یا همکارانتان باشد. عصبانیت، احساس ناخوشایندی است که وقتی متوجه وجود تهدیدی می شویم، آن را تجربه می کنیم. روان شناسان معتقدند، این می تواند شامل تجربه یک اتفاق منفی ناخوشایند یا غیر منتظره، احساس بی عدالتی یا ظلم کسی به ما باشد. برای آشنایی بیشتر با عوامل ایجاد عصبانیت  و چگونگی کنترل آن با ما در سایت بهار زندگی همراه باشید.

چرا عصبانی می شویم؟

عصبانیت یک واکنش احساسی به یک عامل استرس زا یا تهدیدات محیطی است و می تواند در اثر نا امیدی یا پنهان کردن آسیب پذیری هایی مانند ترس، شرم یا غم و اندوه ایجاد شود. وقتی عصبانیت آغاز می شود، هورمون تستسترون فرا خوانده می شود و هر چقدر مقدار آن بیشتر باشد، تنظیم واکنش های خشم سخت‌تر خواهد بود.

دلایل زیادی وجود دارد که موجب تحریک و افزایش خشم در افراد می شوند، در هیچ دو نفری آغازگر خشم یکی نیست. عصبانیت یک احساس طبیعی است که برخی افراد قادرند آن را مهار کنند یا به خوبی از پس آن برآیند، در حالی که در برخی دیگر می تواند به برافروختگی یا خشونت منجر شود. در زمان خطر، بعضی از افراد به طور طبیعی تمایل دارند از خطر فرار کنند، در حالی که برخی دیگر احساس سستی و دستپاچگی می کنند و عده ای نیز بدون داشتن مهارت کنترلی، به دیگران ضربه می زنند. دلایل این واکنش های متنوع مربوط به ارزش های فرد، تجربیات قبلی و مهارت های انعطاف پذیری او است.

شخصیت

تفاوت در نوع عصبانیت عمدتا به دلیل تفاوت در شخصیت است. بسته به ویژگی های شخصیتی، برخی افراد ممکن است احساس خشم را سریع تر و شدیدتر بروز دهند. این باعث می شود که آن ها واکنش نشان دهند و سریع تر حمله کنند. گروه دیگر آرام تر هستند و احساس عصبانیت را بدون این که سریع و شدید واکنش نشان دهند، متوقف می کنند.

تجربیات کودکی

آنچه در دوران کودکی برای ما الگوبرداری شده است می تواند در چگونگی تجربه و واکنش به خشم نقش داشته باشد؛ اگر والدین یا بزرگسالان شما در سن جوانی تان خشمگین باشند یا سریع و منفی به آن پاسخ دهند، ممکن است شما نیز همین واکنش ها را نشان دهید. اگر پرستار کودکان یا سرپرست شما پاسخ های سنجیده تری داشته و در برابر احساسات خشم، واکنش کمتری نشان می دهند، احتمال این که شما واکنش های عاطفی شدید داشته باشید کمتر است.

خود تنظیمی

خود تنظیمی، توانایی شناخت و نظارت بر احساسات و تنظیم رفتار متناسب با شرایط است. از طرف دیگر، بی نظمی هیجانی، عدم توانایی در کنترل پلسخ های هیجانی به عوامل محرک است. بی نظمی هیجانی می تواند باعث شود سیستم عصبی در برخی افراد در حالت بیش فعالی دائم قرار بگیرد. در ابتدا، آنها عوامل استرس زا را متفاوت می بینند،بنابراین در برابر تحریک کننده های به ظاهر بی خطر واکنش نشان می دهند و هنگامی که دائما دچار تحریک و استرس می شوند احتمالا طغیان عصبانیت رخ می دهد.

مغز چگونه به خشم واکنش نشان می دهد؟

 سه سیستم اصلی در مغز وجود دارد که درنحوه پاسخگویی افراد به یک تهدید نقش دارند. آنها عبارتند از :

1. آمیگدالا،مجموعه ای از سلول های مغز که ترس و احساسات را پردازش می کنند.
2. محور HPA شامل هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و غدد آدرنال که بالای کلیه ها قرار داررند و هورمون های پاسخ دهنده به استرس مانند کورتیزول را تولید می کنند.
3. لوب های پیشانی که عملکرد های سطح بالا مانند حل مسئله و قضاوت را کنترل می کنند.

وقتی مغز شما یک تهدید را درک می کند، آمیگدالا یک هشدار مثل پاسخ هورمونی را به راه می اندازد. زمانی که شما برای حالت جنگ و گریز آماده می شوید، موجی از جریان انرژی به راه می افتد و بسته به توانایی تان در توقف عصبانیت از طریق لوب پیشانی، شما واکنش خود را نشان داده یا نشان نمی دهید. هنگامی که بسیار فعال یا عصبانی هستید، توقف بسیار دشوار است؛ زیرا مغز بدوی برای محافظت از خود در برابر تهدید درک شده طراحی شده است. در واقع مغز به طور طبیعی برای نشان دادن خشم به عنوان پاسخی محافظ در برابر تهدیدات درک شده، تکامل یافته است. بدن و مغز شما با هم کار می کنند تا فعالیت را پیش ببرند و باعث می شوند بدن آدرنالین آزاد کند، ضربان قلب و فشار خون افزایش یابد، حواس شما تیز شود و عضلاتتان واکنش نشان دهند.

آیا بین اضطراب و عصبانیت ارتباطی وجود دارد؟

در مطالعه ای که در سال 2017 منتشر شد، محققان بین افزایش میزان و شدت عصبانیت در جوانان مبتلا به اختلالات اضطرابی ارتباطی را مشاهده کردند.

وقتی افسردگی اتفاق می افتد، به این معنی است که کسی که با اضطراب دست وو پنجه نرم می کند ممکن است نشانه هایی از خشم از خود بروز دهد. ما وقتی عصبانی می شویم که کنترلمان را از دست بدهیم. اضطراب می تواند همین احساس باشد؛ احساس می کنیم هیچ کنترلی بر چرخه نگرانی که در ذهن جریان دارد، نداریم.

در حقیقت می تواند بین اضطراب و عصبانیت ارتباطی وجود داشته باشد. اضطراب منجر به حالت هوشیاری بیش از اندازه می شود  و فرد احساس می کند در خطر است، حتی زمانی که دیگران علت این ترس را نبینند. برای شخصی که در برابر تهدیدها واکنش خشمگینانه دارد، اضطراب باعث تشدید این حالت می شود و بنابراین موجب می شود با عصبانیت پاسخ دهند.

دلایل دیگری از ایجاد خشم

به غیر از طبیعت خشم که بر اساس ترس های طبیعی ما و برای محلفظت از ما بروز می کند، دلایل دیگری نیز برای خشم وجود دارد که از نقص های شخصیتی ما سرچشمه می گیرد. به چند دلیل اشاره می کنیم:

خشم ناشی از خودشیفتگی

فرد مغرور و خودشیفته همیشه گارد محکمی در برابر اظهار نظر دیگران و سطح کیفیت رفتار و زندگی بقیه دارد. این افراد تحمل انتقاد را ندارند، زیرا حس می کنند برترین هستند. شخصی که خود را از دیگران بالاتر می بیند، تحمل این که کسی از او بالاتر باشد برای او آزاردهنده می باشد و باعث بروز رفتارهای ناشایست و خشم در مقابل دیگران می شود.

خشم ناشی از ضعف درونی

افرادی که در این دسته قرار دارند از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند و نسبت به موقعیت و توانائی های خود درک درستی ندارند و در بیشتر موقعیت ها، خود را کمتر از موقعیتی که در آن قرار دارند می بیینند. این کمبود اعتماد به نفس باعث می شود این افراد خود را قربانی و ضعیف بدانند و همیشه دچار یک خشم درونی باشند. این افراد منتظر حمله احتمالی افراد هستند و به خاطر همین همیشه حالت تدافعی دارند.

خشم ناشی از سرکوب ها

هر چه میزان سرکوب ما بیشتر باشد، خشم نیز بیشتر خواهد شد. کسانی که احساسات و نیازهای خود را چه در کودکی و چه در بزرگسالی سرکوب می کنند، خشم زیادی را درون خود ذخیره کرده و دچار بیماری های روانی می شوند. حتی ممکن است شروع این سرکوب ها از طرف پدر و مادر یا معلمین باشد. وقتی احساسات و تمایلات ابراز نشود و سرکوب شود؛ یا باعث بیماری های روانی می گردد یا به صورت خشم، در رفتارهای ناشایست جلوه می کند.

خشم ناشی از توقع

توقعات ما ناشی از رنجش های از پیش تعیین شده هستند. هر چقدر گستره ی توقعات ما بالاتر باشد خشم و عصبانیت ما نیز بیشتر خواهد بود. بیشتر توقعات ما نیز توقعات عصبی هستند. نباید از اطرافیان خود همیشه توقع برخورد خوب و درک و شعور داشته باشید ، زیرا افراد نسبت به حال فعلی خود برخورد می کنند. اگر شما حال خوبت را گره بزنید به چیزی که از بقیه توقع دارید، چون این توقع همیشه برآورده نمی شود، بنابراین ناکام می مانید و ناراحت و خشمگین می شوید. ممکن است یک سلام بی انرژی از طرف رئیس و یا دوست یا همسرتان شما را به هم بریزد و دچار درگیری ذهنی بشوید و کل روز خود را عصبانی باشید. در حالی که شاید او درگیر مشغله ذهنی خود بوده است. بنابراین هر چقدر توقع ما از دیگران کمتر باشد احساس خشم و عصبانیت و همچنین اندوه و سرخوردگی کمتر خواهد بود.

خشم ناشی از عدم شناخت خود

زمانی که خود را به درستی نشناخته باشید و به توانمندی های خود شک داشته باشید، با هر تهدیدی خشمگین شده و برای اثبات خود یا آماده جنگ می شوید یا فرار می کنید. عدم شناخت خود باعث به وجود آمدن دو چالش می شود:

1.اول این که ضعف های خود را به خوبی نمی شناسید و همیشه به دنبال توجیه کردن هستید که این موضوع باعث عدم انتقادپذیری و شانه خالی کردن از انجام مسئولیت های محول شده می شود.

2.دوم این که نقاط قوت خود را نمی شناسید، بنابراین همیشه متواضعید و خودتان را نادیده می گیرید. این عدم شناخت باعث می شود که در جای درست خود قرار نگیرید و همیشه خشمگین باشید.

دلایل تغذیه ای زود جوش آوردن

وقتی شما عصبانی می شوید، هورمون های مرتبط با استرس در رگ های شما افزایش یافته و جریان پیدا می کند و تعادلات درونی شما را به هم می ریزد. اگر این حالت بارها و بارها تکرار شود، بدن شما هم شرطی می شود. یعنی افزایش میزان ترشح هورمون استرس در جریان خون شما امری عادی می گردد و شما تبدیل به یک انسان همیشه عصبانی می شوید.

تغذیه بر هر عضو بدن تاثیر بسزایی می گذارد و حتی می توان گفت سلامت هر عضو بدن به تغذیه ی سالم بستگی دارد. یکی از عوامل مهم در سلامت سیستم عصبی استفاده از ویتامین های گروه B است. کمبود ویتامین B1 باعث اختلال سیستم عصبی و بیماری هایی مانند بری بری و گز گز شدن و مور مور بدن و عدم توانایی لمس اشیا می شود که با مصرف غلات سبوس دار می توان از این بیماری ها جلوگیری کرد.

کمبود ویتامین های B6 و B12 که باعث اختلالات خلقی، عصبی و گر گرفتگی می شوند و در سلامت سیستم عصبی نقش بسزایی دارند که غلات و حبوبات، جگر و دل و قلوه، شیر و مرغ منابع غنی از این ویتامین ها هستند.

مصرف امگا3 در سلامت سیستم عصبی کمک کننده است و اختلالات حسی و عصبی را درمان می کند که در انواع ماهی ها به وفور یافت می شود. کمبود ویتامین D علاوه بر عوارض استخوانی، باعث عوارض شناختی نیز در فرد می شود که مهمترین آن، عدم کارکرد مناسب مغز است که نور آفتاب در درجه ی اول بهترین منبع آن است و بعد از آن شیر و مکمل ها، منابع غنی ویتامین D هستند.

مخمر آبجو، جگر، گوشت گوساله، ماهی، مرغ، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، جوانه گندم، حبوبات، غلات شیر و لبنیات، گوجه فرنگی، کاهو، هویج، قارچ، انواع میوه مختلف و دانه ها و مغزهای روغنی از منابع غنی از ویتامین B است.

راه سالم برای مقابله با خشم چیست؟

راه هایی برای کنترل خشم و عصبانیت وجود دارد که می توانید از آنها بهره ببرید:

1.بپذیرید که خشم طبیعی است: مهم است یاد بگیرید احساسات خود را بشناسید و با آن ها ارتباط برقرار کنید. این کار می تواند به شما کمک کند تا درک کنید گاهی اوقات این احساس در واقع عصبانیت نیست و می تواند باعث یادگیری مهارت ها برای مدیریت احساسات دیگر شود.

2.روش های مثبتی برای خاموش کردن آتش خشم پیدا کنید: وقتی ما یاد بگیریم که چگونه بتوانیم ناراحتی احساس عصبانیت را بدون آسیب رساندن به خود یا شخص دیگر کنترل کنیم، توانایی خود را برای هدایت مشکلات آینده و بهبود روابط خود افزایش می دهیم.

3.الگوها را تغییر دهید: می توانید آنچه را که درد و عصبانیت را با آن مرتبط می کند تغییر دهید. متخصصین، رویکرد خونسردتری را توصیه می کنند. شما می توانید آهنگ صدایی که در سرتان هست را از چیزی ترسناک به موضوعی مسخره مانند شخصیت کارتونی تغییر دهید. این کار بسیار مؤثر است.

4.به دنبال کمک حرفه ای باشید: کار با یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده می تواند در درک این که خشم شما از کجا نشئت می گیرد و مکانیسم های یادگیری برای شناخت احساسات گم شده مفید باشد.

برای مطالعه بیشتر:

بهترین دکتر متخصص پوست و مو تهران